• contrast
  • lettergrootte
    Om de pagina makkelijker te lezen kunt u de pagina vergroten, door in Windows Control met + toets in te drukken (op macOS is het Command met + toets).

Waar kunnen wij jou mee helpen?

Mensbeeld als houvast om betekenis te geven aan specifieke situaties

Het zorglandschap verandert. Het aantal (jonge) mensen met een licht verstandelijke beperking dat extra ondersteuning nodig heeft, groeit. Naast die licht verstandelijke beperking is er bovendien vaak sprake van bijkomende moeilijkheden zoals verslaving en psychiatrische problemen, mede door de snel toenemende complexiteit van onze samenleving. Dat neemt niet weg dat onze focus ligt op eigen regie en de kwaliteit van ‘het gewone leven’. De cliënt en zijn netwerk staan centraal, daaromheen organiseren zorg- en hulpverleners sectoroverstijgende ondersteuning waar nodig.
 

Je kunt je voorstellen dat het in deze setting ontzettend belangrijk is om in gesprek te blijven. Ondanks, of juist dankzij, de verscheidenheid aan dilemma’s en perspectieven die de revue passeren. Daarbij is het prettig om een gedeeld kader te hebben dat helpt om met unieke mensen betekenis te geven aan specifieke situaties. Daar komt Cello’s Mensbeeld om de hoek kijken. Het Mensbeeld vormt het ‘DNA’ van Cello, het uitgangspunt bij alles wat we doen. Hoe gaat dat in de praktijk? In dit verhaal nemen we je mee naar de Groote Wielenlaan, waar Dagmar Staal, Sanne van Harlingen en Kim Bonnier vertellen over hun werk.


 

“Wij zijn gevestigd in de Groote Wielen, midden in een woonwijk. Hier wonen mensen met een licht verstandelijke beperking die daarnaast vaak te maken hebben met psychiatrische problemen of verslaving. De uitdaging is dat op deze locatie 22 cliënten wonen in de leeftijd van 24 tot 73 jaar. Allemaal met een eigen rugzak en allemaal met een eigen begeleidingsbehoefte. Iedereen heeft een eigen appartement en er is een gezamenlijke ruimte waar cliënten kunnen samenkomen”, begint Manager zorg en dienstverlening Dagmar. “Waar mogelijk sluiten we aan bij activiteiten die georganiseerd worden in de wijk. Want dat past bij wat wij belangrijk vinden: zo gewoon mogelijk. Met aandacht voor wat goed gaat én aandacht voor hoe dit te borgen of gebruiken.”
 
Groote Wielenlaan

 

Er is er maar één zoals jij

Dagmar en haar team kijken dus vooral naar wat wél kan. De focus ligt meer op iemands leven dan op iemands beperking of de zorg die daarbij komt kijken. Professionele ondersteuning is een aanvulling op het leven en netwerk van de cliënt in brede zin. Coördinerend begeleider Sanne: “Zo normaal mogelijk en wat extra’s waar het nodig is. Zo werken wij. Dat betekent dat we vaak ook nabij zijn en dat de cliënt zijn eigen leven leidt. Wij staan naast hem en kijken mee waarbij ondersteuning nodig is.” Familie, vrienden, de eigen leefomgeving en unieke identiteit staan voorop en zijn heel belangrijk als het gaat om kwaliteit van leven. “Wij kijken altijd naar de individuele cliënt en stellen onszelf vragen als: Wie is hij? Waar liggen zijn behoeften? Wat heeft hij nodig? En natuurlijk: hoe geven we dit alles vorm?”, licht Dagmar toe. 

 

Relaties van mens tot mens

Dat vormgeven gebeurt altijd samen. We hebben elkaar nodig om passende ondersteuning te organiseren, dat maakt een goede relatie ontzettend belangrijk. Een relatie waarin we elkaar misschien niet altijd begrijpen, elkaars gedrag soms als complex ervaren, maar waarin we alles zullen doen om de relatie zelf in stand te houden. Het team is te spreken over de warme zorg die Cello biedt. Sanne: “We investeren in de relatie zodat het voor bewoners gemakkelijker is om hulp te vragen en begeleiding toe te laten. Het draagt ook bij aan wederzijdse betrouwbaarheid” Gedragskundige Kim vult aan: “Medewerkers hebben een empathische grondhouding en verplaatsen zich écht in de cliënt. En we staan naast de cliënt.”
 

 

 

Dilemma en dialoog

Maar iemand écht zichzelf laten zijn is niet altijd vanzelfsprekend. Het vraagt steeds opnieuw afstemmen op de situatie en aansluiten bij wat er speelt. Dat lukt alleen als we onszelf beter leren kennen en ruimte maken om te reflecteren. Dilemma’s die dagelijks de kop op steken, worden door het team van de Groote Wielenlaan dan ook vanuit nieuwsgierigheid bekeken. Dagmar geeft een voorbeeld: “Zo maken we ons zorgen over de verkeersveiligheid van een van onze bewoners die auto rijdt. Omdat hij verdovende middelen gebruikt.” Sanne vult aan: “Autorijden hoort bij ‘zo normaal mogelijk’. Maar wij staan voor het dilemma of deze cliënt in staat is om veilig te rijden. Wat doe je dan?”
 

Kim legt uit: “Om dilemma’s op de juiste manier aan te pakken, is er veel intern overleg tussen de verschillende teamleden. Iedereen heeft zijn eigen waarden en normen, als mens en als professional. Die van mij wijken op sommige vlakken sterk af van die van onze bewoners. Dat is lastig, en speelt een rol in de manier waarop we beslissingen nemen. Om ons hierbij te helpen, gaan we ons naast het Mensbeeld en de zorgprogramma’s ook verdiepen in ‘het Waardenkompas’ van de Hogeschool Arnhem Nijmegen.”   Dagmar vult aan: “Eerder dit jaar hebben we met het team van de Groote Wielenlaan tijd en ruimte gemaakt om stil te staan bij het Mensbeeld. Welke accentverschuivingen merken we in ons werk onder invloed van maatschappelijke veranderingen? En hoe geven we die betekenis in onze samenwerking? Doordat we gezamenlijk stilstaan bij hoe het Mensbeeld tot uiting komt in ons dagelijkse werk, hebben we het steeds beter ‘in de vingers’. Als we kunnen uitgaan van een gedeelde basis in hoe we naar mensen kijken, geeft dat houvast bij het omgaan met dilemma’s.”

 

De moed om te reflecteren

De uitdaging is om samen de unieke levenspuzzel van een cliënt te leggen. Dat vraagt om maatwerk, een ondernemende houding en buiten de gebaande paden durven denken. Kim: “Natuurlijk werken we met protocollen, maar we gebruiken ze als leidraad en zijn niet rigide in ons denken en doen.” Sanne zegt daarover: “Dat betekent ook loslaten, waar echt wel lef voor nodig is. We bevragen elkaar als we beslissingen nemen. Wij zijn voortdurend bezig met afstemmen, reflecteren en overleggen. Hierdoor zijn we altijd bewust van ons handelen en dat is heel belangrijk in ons werk. Ook écht zijn is van onschatbare waarde. Als je niet echt bent, heeft deze doelgroep dit meteen door.” 

 

 

 

Humor en snel schakelen

Dagmar voegt lachend toe: “Én wij geven onze complexe begeleiding vorm met humor en wat lucht. En dat werkt!” De complexiteit van de doelgroep waarmee het drietal werkt, vraagt veel aanpassingsvermogen. “Mensen met een licht verstandelijke beperking worden vaak overschat, door zowel zichzelf als hun omgeving. Wij zijn noodgedwongen goed geworden in snel schakelen en aanpassen. Dit heeft te maken met de grote diversiteit aan cliënten en problematiek in het appartementencomplex. Om de diverse en ingewikkelde zorgvragen het hoofd te kunnen bieden, is het nodig om verschillende expertises paraat te hebben.”

 

Samen werken aan de toekomst

Dagmar stelt: “De instroom van deze complexe doelgroep neemt enorm toe. Ons team is door ervaring inmiddels kundig, maar meer collega’s met onze specifieke expertise is een wenselijk scenario voor de toekomst. Het is belangrijk om te investeren in kennis over deze doelgroep én bijvoorbeeld in voldoende mogelijkheden voor daginvulling op maat. Cliënten met een licht verstandelijke beperking hebben in mijn ogen baat bij het ‘beste’ van twee werelden: psychiatrie en gehandicaptenzorg. Daar zie ik kansen. We hebben in dat geval nog een slag te slaan in de samenwerking met ketenpartners. Wij werken bijvoorbeeld samen met Novadic Kentron, Reinier van Arkel, Weener XL en het CvtB. Het is nu nog niet vanzelfsprekend om optimaal gebruik te maken van elkaars expertise, goed af te stemmen en zorg over te dragen waar nodig. De meerwaarde van dit type samenwerkingen wordt wel volop erkend en ik heb er vertrouwen in dat we elkaar in de toekomst steeds beter zullen vinden.”